Üzümüzə gələn 2020-ci ildə GUAM üzvləri (Azərbaycan, Gürcüstan, Ukrayna, Moldova) Azərbaycanda görüşəcək.

Təşkilat əslində uzun müddətdir ki, siyasi birlik deyil və sammitlərin nadir hallarda keçirildiyinə baxmayaraq, GUAM-ın iqtisadi komponenti daxil etməklə təşkilatı yenidən canlandırmağa çalışdığı hiss olunur. Bu yaxınlarda məlum olub ki, 2020-ci ildə Xəzər bölgəsinin enerji resursları üçün azad ticarət zonası və nəqliyyat dəhlizi yaradıla bilər.

Rusiya Müasir Milli İnkişaf və İdeologiya Mərkəzinin direktor müavini, politoloq İqor Şatrov Media.Az-a müsahibəsində bildirib ki, GUAM əvvəlcə Rusiyanın yaratdığı birliklərə alternativ olaraq yaradılıb.

Lakin bu təşkilata üzv olan ölkələr (Ukrayna və Gürcüstan istisna ola bilər) birliyi bir növ ikitərəfli və ya çoxtərəfli əlaqələr yaratmaq üçün bir fürsət hesab ediblər:

“Azərbaycan buna misal ola bilər. Ölkə əvvəlcə bir növ Rusiya əleyhinə olan birliyə qatılmaq istəmədi. GUAM - əvvəlcə elitanın yenidən qurulmasına inanan qərblilərin təşəbbüsü olub.Bu Sovet İttifaqının bir parçasını götürmək cəhdi olub. Burada birləşdirici nüvə yoxdur. Bura Rusiyanın əsas faktor olduğu Avrasiya İqtisadi Birliyi deyil. Bura maqnit kimi digər ölkələri özünə çəkən Köhnə Avropanın nüvə hesab olunduğu Avropa Birliyi deyil. GUAM-ın əsas nüvəsi yalnız müstəqil və özünü təmin edə bilən ölkə olan Azərbaycan ola bilər. Ancaq mənə belə gəlir ki, Azərbaycanın buna ehtiyacı yoxdur” - deyə, İqor Şatrov bildirib.

Müsahibimizin qeyd etdiyinə görə, 2008-2017-ci illər ərzində GUAM genişmiqyaslı görüşlər keçirməyib:

“Bu çox ciddi boşluqdur. Eyni zamanda, Kiyev indi GUAM-ı yeni məzmunla doldurmaqla bağlı yeni fikir irəli sürüb. Lakin Ukraynanın iqtisadiyyatı zəifdir.GUAM dövlətləri arasında ən güclü Azərbaycandır. Bakı, qeyd etdiyim kimi, özünü təmin edə bilən şəhərdir. Azərbaycanın özünü təmin edə bilməyən SSRİ parçalarını ətrafında birləşdirmək istəməsi ehtimalı azdır”.

İqor Şatrov hesab edir ki, “Azərbaycan digər GUAM dövlətləri ilə müqayisədə çox cəlbedici görünür. Məsələ bundadır ki, istər siyasi elitalar, istərsə də ölkə vətəndaşları “şərq və ya qərb” seçimi ilə qarşısında qalmır. Bu, siyasi elitanın uzaqgörən siyasətinin və xalqın özünün göstəricisidir ”.

Ekspert qeyd edir ki, Azərbaycan “aktiv neytrallıq” mövqeyi tutur və hərbi-siyasi bloklara daxil deyil. Eyni zamanda, dünyanın digər ölkələri ilə sıx iqtisadi əlaqələr saxlayır:

“Bununla da, Azərbaycan digər dövlətlər və birliklər qarşısında öhdəlik götürmədən üstünlük əldə edir. Azərbaycanla Rusiya arasında hərbi-texniki əməkdaşlıq da daxil olmaqla, sıx əlaqələr mövcuddur ”, - deyə həmsöhbətimiz vurğulayıb.