Daxili siyasi davalar Ermənistanı sarsıtmaqda davam edir. Hadisələr artım tempi ilə irəliləyir. Bayağıdır. Sanki hərəkətli roman və ya siyasi-kriminal filmlərdəki kimi. Dövlət çevrilişi oldu. Vendetta var. Yeni hakimiyyət ölkənin keçmiş birinci simalarını cəzalandırmağa çalışır.

Bütün bunlar gözlənilməz məhkəmə iddiasına çevrilir. Öz siyasi rəqiblərini qanunun bütün sərtliyi ilə cəzalandırmağı arzulayır. Süjet yeni hakimiyyətin kəskin sosial-iqtisadi problemləri həll edə bilməməsi ilə xalqın narazılığını tamamlayır.

Müxalif qüvvələr yaxın vaxtlarda ölkə hakimiyyətinin sonunu proqnozlaşdırır. Buna görə onlar bir cəbhə altında birləşməklə təhdid edirlər. Dalana dirənən hakimiyyət xalqın fikrini absurd vədlərlə yayındırır. “Xaricdən bizə kömək edəcəklər” aksiomu nədənsə burada işə yaramır.

Kənardan yardımlar yoxdur, çətin ki yaxın gələcəkdə də olsun. Uzun illər əvvəlki hakimiyyətin dayaqlarından tutan məhkəmə sisteminin “tikişləri partlamağa” başlayır. Təzyiq yükü ilə məhkəmə korpusu boruya uçur. Respublika milli təhlükəsizliyinə cavabdeh olan nazir işdən uzaqlaşdırılır. 

Ehtiraslar daha da artır. Daxili siyasi vəziyyət ümidsizliyə çevrilir. Lövhə üzərində “sunsvanq”dır: oyunçunun istənilən addımı onun vəziyyətinin pisləşməsinə səbəb olacaq. Bu, son kimi görünür. Bundan pis ola bilməz. Ancaq necə deyirlər, burada aşağıdan səs gəlir. 

Mənzərə klassik detektivlərdə olduğu kimi inkişaf edib. Qurban çatışmırdı? Problem deyil. Hansı suallarınız var? Onu da fikirləşirlər. Dairə bağlanır. Və bu, Ermənistanın sabiq Daxili İşlər naziri üçün bağlanır. Ayk Arutyunyan üçün... 1999-cu ilin oktyabrında Ermənistan parlamentindəki güllələnmənin və 2008-ci il mart hadisələrinin sifarişçisi və icraçıları haqqında hər şeyi bilən şəxs bütün bildiklərini özü ilə qəbirə aparır. 

Rəsmi versiyalara görə, o intihar edib. Ancaq buna inanmaq çətindir. Belə olsa belə, o, bunu öz xoşu ilə etməyib. İstənilən halda sərhəd keçilib. Dram faciəyə çevrilir. Sərf etməyən şahidlərin aradan götürülməsinə başlanılıb.

“İnanıram ki, bu, intihar deyil. Ermənistanın sabiq polis rəisi Ayk Arutyunyanın ölümü “Qarabağ klanı”nın əl işidir. Bu cinayət Ermənistandakı daxili siyasi vəziyyəti daha da gərginləşdirir”, - bu fikirləri HerGun.Az-a açıqlamasında “Baku Network” ekspertlər şurasının direktoru Elxan Ələsgərov deyib. 

- Baş nazir Nikol Paşinyanın daxili siyasətdə əsas trendi 2008-ci il 1 mart hadisələri günahkarlarını ifşa etməkdir. Bu hadisə onun siyasi rəqiblərinə divan tutmaq üçün əsas alətdir. Daha geniş baxsaq, Ermənistanın sabiq Prezidenti Robert Koçaryanın Rusiya ilə isti münasibətlərinə görə Paşinyan və ətrafındakılar bu hadisələrin arxasında Moskvanın əli olduğunu tapmağı arzulayırlar. Bəzi erməni ekspertlərin fikrincə, dinc aksiyanın dağıdılması üçün əmr yüksək səviyyədə verilib. 

Ona görə də əsas daxili siyasi mübarizə mart hadisələrinin ətrafında qızışır. O, Koçaryan, “Qarabağ” klanlarını siyasi səhnədən çıxarmaq məqsədi daşıyır. Yəni Rusiyanın Ermənistanın daxili siyasi həyatına təsirini zəiflətməyə çalışır. Və əksinə, güclərin təsirinin artması Paşinyanı bu qərarların qəbuluna vadar edir. Ona görə də düşünürəm ki, son hadisələr Prezident Putinin Ermənistanın həbsdə olan ikinci Prezidenti Koçaryanla görüşmək arzusu ilə bağlıdır. 

Eləcə də bu, Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin direktoru Artur Vanesyanın istefası ilə bağlıdır. Görünür, o, Paşinyanın polis strukturunda araşdırmalara başlama planından xəbərdar olub. Bu da onun istefasına gətirib çıxarıb. 

Sui-qəsd kimi qələbə verilən Arutyunyanın ölümü də Ermənistan polisinə 2008-ci il martında rəhbərlik edən və əsas şahidin səhnədən götürülməsi arzusudur. O, həmin hadisələrin əsas mənzərəsini açmaqla Koçaryanın günahını sübuta yetirə bilərdi. Arutyunyanın ölümü “Qarabağ klanı” ilə hakimiyyət arasındakı qarşıdurmanın yeni dövrünə səbəb olacaq.  

- Ermənistanın sabiq DİN rəhbərinin ölümü kimə sərf edir? Paşinyana, yoxsa Koçaryana?

- Baş nazirin Ermənistandakı daxili siyasi vəziyyətin gərginləşməsinə ehtiyacı yoxdur, çünki milli təhlükəsizlik rəhbərinin istefasından sonra ölkədəki gərginlik daha da artıb. Paşinyanın avtoriteti düşməkdə davam edir. Bu vəziyyətdə Arutyunyanın ölüm əmrini vermək ona sərf etmir. Ona prosesi gərginləşdirmək də əl vermir.

Əksinə, qətl məhkəmə prosesinin dalana dirənməsi məqsədilə törədilib. Ona görə ki, Paşinyan onu dəstəkləyən insanların etibarını itirsin. Ona görə ki, xalq Paşinyan idarəçiliyinə qarşı çıxsın. Söhbət vəziyyətin gərginləşdirilməsindən gedir.

Arutyunyanın ölümü onsuz da laxlayan Paşinyan rejimini daha da silkələmək üçün edilib. Bax, Koçaryana bu sərf edir. Arutyunyan respublika polisinin rəisi kimi 2008-ci ilin yazında baş verən hadisələrin əmrinin kim tərəfindən verildiyini bilməli idi. Ermənistandan Qarabağa kimin gəldiyini, qətldə kimin iştirak etdiyini də, dinc aksiyada insanlara qarşı silahların kim tərəfindən verildiyini də...

Düşünürəm ki, Arutyunyan şahid kimi Koçaryanın taleyində həlledici rol oynaya bilərdi.

Rasim Babayev